(%i1) | load(draw)$ |
nekoliko zajedničkih globalnih postavki za crtanje da
ih ne moramo kod svake slike posebno pisati
(%i2) |
set_draw_defaults( grid=true, xaxis=true, yaxis=true, xaxis_width=2, yaxis_width=2, xaxis_type=solid, yaxis_type=solid, xlabel="x", ylabel="f(x)")$ |
1 Svojstva funkcija
a)
(%i3) | f(x):=2*sqrt(x)/(3-x^2); |
(%i4) |
wxdraw2d(xrange=[-1,5], yrange=[-5,5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,0,5), line_width=2, color=black, line_type=dots, parametric(sqrt(3),t,t,-5,5)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i5) |
draw2d(terminal=wxt,xrange=[-1,5], yrange=[-5,5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,0,5), line_width=2, color=black, line_type=dots, parametric(sqrt(3),t,t,-100,100))$ |
b)
(%i6) | f(x):=sqrt(x+5); |
(%i7) |
wxdraw2d(xrange=[-10,50], yrange=[-1,8], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,50)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i8) |
draw2d(terminal=wxt,xrange=[-10,50], yrange=[-1,8], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,50))$ |
c)
(%i9) | f(x):=4/(x^2+3); |
(%i10) |
wxdraw2d(yrange=[-0.3,1.5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-10,10)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i11) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-0.3,1.5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-10,10))$ |
d)
(%i12) | f(x):=%e^(5-x); |
(%i13) |
wxdraw2d(yrange=[-50,680],line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-1.5,4)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i14) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-50,680],line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-1.5,4))$ |
e)
(%i15) | f(x):=2*x^2/(3-x^2); |
(%i16) |
wxdraw2d(yrange=[-10,10], line_width=3, ytics=[-10,2,10],xtics=[-4,1,4], color=blue, explicit(f(x),x,-5,5), color=black, line_type=dots, line_width=2, parametric(t,-2,t,-5,5), parametric(-sqrt(3),t,t,-10,10), parametric(sqrt(3),t,t,-10,10)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i17) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-10,10], line_width=3, ytics=[-100,2,100],xtics=[-4,1,4], color=blue, explicit(f(x),x,-5,5), color=black, line_type=dots, line_width=2, parametric(t,-2,t,-5,5), parametric(-sqrt(3),t,t,-100,100), parametric(sqrt(3),t,t,-100,100))$ |
f)
(%i18) | f(x):=(x+5*x^5)^(1/3); |
(%i19) |
wxdraw2d(line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-3,3)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i20) |
draw2d(terminal=wxt,line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-3,3))$ |
g) trebamo biti oprezni
(%i21) | f(x):=log((3+2*x)/(3-2*x))/log(4); |
mogli bismo dobiti krivi dojam da je funkcija omeđena
(%i22) |
wxdraw2d(xrange=[-3,3], yrange=[-5,5], xtics=[-3,0.5,3], ytics=[-5,1,5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-3/2,3/2)), wxplot_size=[600,400]$ |
stavimo li decimalne brojeve -1.499 i 1.499 da se čim više približimo rubovima -3/2 i 3/2
(%i23) |
wxdraw2d(xrange=[-3,3], yrange=[-7,7], xtics=[-3,1,3], ytics=[-7,1,7], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-1.499,1.499), line_width=2, color=black, line_type=dots, parametric(-3/2,t,t,-7,7), parametric(3/2,t,t,-7,7)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i24) |
draw2d(terminal=wxt,xrange=[-3,3], xtics=[-3,1,3], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-1.4999,1.4999), line_width=2, color=black, line_type=dots, parametric(-3/2,t,t,-7,7), parametric(3/2,t,t,-7,7))$ |
možemo izračunati i limese
(%i25) | limit(f(x),x,3/2,minus); |
(%i26) | limit(f(x),x,-3/2,plus); |
h)
(%i27) | f(x):=%e^(x^2-4*x+3)-1; |
(%i28) |
wxdraw2d(yrange=[-5,70], xrange=[-1,4.5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-0.3,4.3)), wxplot_size=[400,600]$ |
(%i29) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-5,70], xrange=[-1,4.5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-0.3,4.3))$ |
i)
(%i30) | f(x):=sin(2*x)*cos(3*x); |
(%i31) |
wxdraw2d(yrange=[-1,1], xrange=[-11,11], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-10,10)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i32) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-1,1], xrange=[-11,11], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-10,10))$ |
j)
(%i33) | f(x):=sin(1/x); |
(%i34) |
wxdraw2d(yrange=[-1.2,1.2], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-3,3)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i35) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-1.2,1.2], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-3,3))$ |
2 Injekcija, surjekcija, bijekcija
a)
(%i36) | f(x):=log(4*x^2)/log(2); |
(%i37) |
wxdraw2d(yrange=[-7,7], nticks=200, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,5)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i38) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-7,7], nticks=200, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,5))$ |
b)
(%i39) | f(x):=2^(x+3); |
(%i40) |
wxdraw2d(yrange=[-10,70],nticks=200, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-3,3)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i41) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-10,70],nticks=200, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-3,3))$ |
c)
(%i42) | f(x):=3/(3*x^2+1); |
(%i43) |
wxdraw2d(yrange=[-0.5,3.5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,5)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i44) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-0.5,3.5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,5))$ |
d)
(%i45) | f(x):=x/(4-2*x); |
(%i46) |
wxdraw2d(yrange=[-5,5], ytics=[-5,1,5], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,5), line_width=2, color=black, line_type=dots, parametric(t,-1/2,t,-5,5),parametric(2,t,t,-5,5)), wxplot_size=[600,400]$ |
(%i47) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-5,5], ytics=[-100,1,100], line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,5), line_width=2, color=black, line_type=dots, parametric(t,-1/2,t,-5,5),parametric(2,t,t,-100,100))$ |
3 Inverzna funkcija
a)
(%i48) | f(x):=(2*x-1)/(1-x); |
inverzna funkcija
(%i49) | solve(y=(2*x-1)/(1-x),x); |
(%i50) | g(x):=(x+1)/(x+2); |
(%i51) |
wxdraw2d(yrange=[-5,5], xtics=[-5,1,5], ytics=[-5,1,5], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,5), color=red, explicit(g(x),x,-5,5), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-5,5)), wxplot_size=[500,500]$ |
(%i52) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-5,5], xtics=[-100,1,100], ytics=[-100,1,100], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,5), color=red, explicit(g(x),x,-5,5), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-5,5))$ |
b)
(%i53) | f(x):=5^(1-x/3); |
inverzna funkcija
(%i54) | solve(y=5^(1-x/3),x); |
(%i55) | expand(%); |
(%i56) | g(x):=3-3*log(x)/log(5); |
(%i57) |
wxdraw2d(yrange=[-2,10], xtics=[-5,1,10], ytics=[-1,1,10], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,10), color=red, explicit(g(x),x,0.01,10), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-5,10)), wxplot_size=[600,500]$ |
(%i58) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-2,10], xtics=[-5,1,10], ytics=[-1,1,10], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-5,10), color=red, explicit(g(x),x,0.001,10), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-5,10))$ |
c)
(%i59) | f(x):=log(x)/log(3)+2; |
inverzna funkcija
(%i60) | solve(y=f(x),x); |
(%i61) | radcan(%); |
(%i62) | g(x):=3^(x-2); |
(%i63) |
wxdraw2d(yrange=[-2,10], xtics=[-3,1,10], ytics=[-1,1,10], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,0.01,10), color=red, explicit(g(x),x,-2,10), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-2,10)), wxplot_size=[500,500]$ |
(%i64) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-2,10], xtics=[-3,1,10], ytics=[-1,1,10], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,0.01,10), color=red, explicit(g(x),x,-2,10), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-2,10))$ |
d)
(%i65) | f(x):=log(x+2)/log(3); |
inverzna funkcija
(%i66) | solve(y=f(x),x); |
(%i67) | radcan(%); |
(%i68) | g(x):=3^x-2; |
(%i69) |
wxdraw2d(yrange=[-4,10], xtics=[-3,1,10], ytics=[-4,1,10], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-1.99,10), color=red, explicit(g(x),x,-4,10), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-4,10)), wxplot_size=[500,500]$ |
(%i70) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-4,10], xtics=[-3,1,10], ytics=[-4,1,10], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-1.99,10), color=red, explicit(g(x),x,-4,10), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-4,10))$ |
e)
(%i71) | f(x):=sqrt(x+1); |
inverzna funkcija
(%i73) | solve(y=f(x),x);p; |
(%i74) | g(x):=x^2-1; |
(%i75) |
wxdraw2d(yrange=[-4,10], xtics=[-3,1,10], ytics=[-4,1,10], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-1,10), color=red, explicit(g(x),x,0,10), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-4,10)), wxplot_size=[500,500]$ |
(%i76) |
draw2d(terminal=wxt,yrange=[-4,10], xtics=[-3,1,10], ytics=[-4,1,10], proportional_axes=xy, line_width=3, color=blue, explicit(f(x),x,-1,10), color=red, explicit(g(x),x,0,10), color=green,line_width=2,explicit(x,x,-4,10))$ |